Tiết kiệm tiền lương có dễ hay không?
Nếu dễ chắc bạn đã giàu từ đời nào rồi. Nhiều người còn than rằng tiền ăn xài còn không đủ lấy đâu ra tiền tiết kiệm.
Nhưng thực sự là mỗi chúng ta đều có thể học tiết kiệm tiền lương một cách hiệu quả. Cái khó là bạn không biết cách và không giữ được kỷ luật.
Có rất nhiều bài viết, sách vở hướng dẫn các cách tiết kiệm tiền.
Liệu nó có thực sự phù hợp với từng cá nhân hay không?
Chắc chắc là có công thức chung giúp tiết kiệm tiền.
Nhưng chỉ là cách chung chung, chưa cụ thể với từng người. Bởi vì thu nhập và mức chi tiêu hằng tháng của từng người, từng hộ gia đình là khác nhau.
Xem thêm: 9 cách tiết kiệm tiền hiệu quả nên làm ngay kẻo hối hận
Greencap có một cách giúp bạn học cách tiết kiệm tiền lương bằng phương pháp “cá nhân hóa” theo tháp nhu cầu Maslow. Với phương pháp này, bạn sẽ lựa chọn và thực hành lối sống phù hợp với thu nhập và mục tiêu tiết kiệm của riêng bạn.
Trước tiên, chúng ta cần nhấn mạnh lại tầm quan trọng của việc tiết kiệm tiền. Bởi mục đích của việc tiết kiệm tiền với mỗi người là khác nhau. Cần xác định rõ mục đích thì chúng ta mới có động lực để thực hiện việc tiết kiệm.
1. Tầm quan trọng của tiết kiệm tiền
Tôi tin chắc rằng trong 3 tháng giãn cách xã hội giữa năm 2021 này. Bạn đã cảm nhận rõ nét và sâu sắc về tầm quan trọng của tiền tiết kiệm.
Khi thu nhập bị giảm hoặc không có thu nhập vì phải ở nhà chống dịch. Mọi chi tiêu được chi trả bằng tiền tiết kiệm. Nếu không có tiền tiết kiệm chắc cuộc sống của bạn sẽ không trụ nổi quá 3 tháng dịch.
Xem thêm: Quản lý chi tiêu hợp lý giúp bạn vượt qua đại dịch
- Biết cách tiết kiệm tiền, bạn sẽ sớm đạt tới mục tiêu tài chính lớn như mua nhà, xây nhà, lập gia đình…
- Bên cạnh giá trị vật chất, khoản tiền tiết kiệm không chỉ giúp bạn vượt qua khó khăn khi công việc bị ảnh hưởng, thất nghiệp. Nó giống như “chiếc phao cứu sinh” cứu vớt bạn những lúc khẩn cấp như tai nạn, đau ốm.
- Khi bạn có tiền tiết kiệm, bạn có thể chủ động với cuộc sống của mình. Bạn có thể chủ động chia tay với công việc nếu không còn hứng thú. Biết cách tiết kiệm tiền sẽ giúp bạn sớm đạt được mục tiêu tự do tài chính.
- Khi có tiền tiết kiệm, bạn có quyền lựa chọn nhiều hơn: chọn nơi mình sống và cách sống mà bản thân muốn.
- Tiền tiết kiệm cũng là thứ giúp bạn bảo vệ phẩm giá, sự tự tin và tự do nói “không” bất cứ lúc nào.
Đồng tiền lúc nào cũng có hai mặt tốt và xấu, khi bạn khó khăn bạn rất dễ bị sa lầy vào cạm bẫy của đồng tiền. Do đó, làm việc chăm chỉ, quản lý chi tiêu hợp lý, biết tiết kiệm tiền sẽ giúp bạn tránh xa các cạm bẫy.
2. Học cách tiết kiệm tiền lương theo pháp nhu cầu Maslow
2.1. Tháp nhu cầu Maslow là gì?
Tháp nhu cầu Maslow hay tháp nhu cầu của Maslow (Abraham Maslow) là lý thuyết động lực trong tâm lý học. Đối tượng nghiên cứu là nhu cầu và mong muốn của con người.
Tháp là mô hình 5 tầng của kim tự tháp thể hiện nhu cầu tự nhiên của con người, phát triển từ nhu cầu cơ bản đến nâng cao hơn.
Tầng 1. Nhu cầu sinh lý (Physiological)
Là những nhu cầu cơ bản nhất, bắt buộc phải đáp ứng được để con người có thể sống, tồn tại.
Tầng 2. Nhu cầu an toàn (Safety)
Sau nhu cầu đủ ăn đủ mặc, nhu cầu đảm bảo an toàn là nhu cầu tất yếu gồm
- An toàn về sức khỏe.
- An toàn về tài chính.
- An toàn tính mạng, không gây thương tích.
Tầng 3. Nhu cầu mối quan hệ, tình cảm (Love/belonging)
Nhu cầu này được thể hiện qua các mối quan hệ như gia đình, bạn bè, người yêu, các câu lạc bộ,… để tạo cảm giác thân thuộc, gần gũi, giúp con người cảm thấy không bị cô độc, trầm cảm và lo lắng.
Tầng 4. Nhu cầu được tôn kính (Esteem)
Nhu cầu này xuất phát từ mong muốn được người khác coi trọng, chấp nhận. Họ bắt đầu nỗ lực, cố gắng để để được người khác công nhận. Nhu cầu này thể hiện ở lòng tự trọng, tự tin, tín nhiệm, tin tưởng và mức độ thành công của một người.
Nhu cầu được tôn kính chia làm hai loại:
- Mong muốn danh tiếng, sự tôn trọng từ người khác. Được thể hiện qua danh tiếng, địa vị, vị trí mà người khác đạt được trong xã hội hoặc trong một tổ chức, tập thể nào đó.
- Lòng tự trọng đối với bản thân. Đây là một yếu tố cực kỳ quan trọng để phát triển bản thân, nó thể hiện ở việc tự coi trọng phẩm giá, đạo đức của bản thân. Một người thiếu lòng tự trọng rất dễ dẫn đến mặc cảm, thường thấy lo lắng trước những điều khó khăn của cuộc sống.
Tầng 5. Nhu cầu thể hiện bản thân (Self – Actualization)
Đây là nhu cầu cao nhất của con người, nó nằm ở đỉnh của tháp nhu cầu Maslow. Khi bạn đã thỏa mãn được mọi nhu cầu của mình ở 4 cấp độ bên dưới, nhu cầu muốn thể hiện bản thân để được ghi nhận, bắt đầu xuất hiện.
Nhu cầu này thường xuất hiện ở những người thành công, họ tiếp tục phát huy tiềm năng, sức mạnh, trí tuệ của mình để cho người khác nhìn thấy. Họ muốn được ghi nhận bằng những nỗ lực của bản thân, muốn cống hiến để mang lại những giá trị lớn hơn cho xã hội, cộng đồng.
Hầu hết những người thành công làm việc là để thỏa đam mê, đi tìm những giá trị thật sự thuộc về mình. Cho nên, nếu như nhu cầu này không được đáp ứng sẽ khiến họ cảm thấy hối tiếc vì những đam mê của mình chưa được thực hiện.
2.2. Tháp nhu cầu Maslow giúp ích gì cho việc tiết kiệm tiền?
Đa số những người đi làm lâu năm nhưng không tiết kiệm được. Là do họ không biết kiểm soát việc chi tiêu, không biết được mình thật sự cần gì và không cần gì.
Họ không có mục tiêu hướng đến trong cuộc sống. Thậm chí có người còn không có mơ ước, chỉ sống qua ngày theo “chủ nghĩa YOLO (You only live once) nghĩa là bạn chỉ sống một lần trong đời.
Thỉnh thoảng, sẽ có người tự hỏi ta là ai trong cuộc đời này?
Đây là biểu hiện của những người không hiểu chính bản thân mình mong muốn gì và cần gì.
Vậy nên đối với người không hiểu về nhu cầu và mong muốn thực của bản thân. Họ rất khó lòng để tiết kiệm tiền, vì họ còn không biết cách quản lý chi tiêu cá nhân.
Học cách tiết kiệm tiền lương theo tháp nhu cầu Maslow sẽ giúp bạn hiểu và phân biệt được mong muốn (WANTs) và nhu cầu cần thiết (NEEDs) của bản thân.
Quá trình tiết kiệm chắc chắn không dễ dàng. Nhưng “trong cái khó, mới ló cái khôn”. Bạn sẽ tìm ra phương pháp đáp ứng nhu cầu cơ bản của mình và hiện thực hóa mong muốn.
Với phương pháp này, tiết kiệm tiền sẽ không phải là chuyện gì khó khăn và bạn sẽ có cuộc sống thoải mái hơn rất nhiều.
Phương pháp tiết kiệm này không khiến bạn chịu áp lực, hay mang gánh nặng phải tiết kiệm bằng mọi giá. Mà nó mang lại cho bạn cuộc sống lành mạnh, cân bằng giữa mong muốn và nhu cầu. Các nhu cầu cơ bản sẽ được đáp ứng và nó còn giúp nuôi dưỡng tinh thần, một tâm hồn đẹp.
2.3. Học cách tiết kiệm tiền lương theo tháp nhu cầu Maslow
Trước khi đi vào phân tích phương pháp tiết kiệm theo tháp nhu cầu Maslow. Bạn hãy ghi nhớ rằng
“Tiết Kiệm Không Phải Là Tằng Tiện, Keo Kiệt”.
Tiết kiệm tiền là tiết giảm các khoản chi không cần thiết nhưng vẫn đáp ứng đủ nhu cầu cơ bản sống của con người.
Phương pháp tiết kiệm theo tháp nhu cầu Maslow có 6 bước
Bước 1. Xác định nhu cầu cơ bản cần thiết để bạn sống và tồn tại.
Nhóm nhu cầu này sẽ rơi vào tầng 1 nhu cầu sinh lý của tháp Maslow. Nhu cầu duy trì sự sống cần chi tiều là: ăn uống, ở, mặc, nghỉ ngơi,…
Bước 2. Thiết lập bảng hành động tương ứng với chi phí theo từng nhu cầu cơ bản.
Chi phí | Thấp | Trung bình | Cao |
---|---|---|---|
Ăn uống | Tự nấu ăn | Tự nấu ăn Thỉnh thoảng ăn ngoài | Thường xuyên ăn ngoài Ăn nhà hàng |
Chổ ở | Ở nhà trọ/phòng trọ | Ở căn hộ dịch vụ/ Thuê căn hộ chung cư | Thuê căn hộ chung cư cao cấp Mua nhà/căn hộ trả góp |
Quần áo mặc | Mặc quần áo bình dân, hàng chợ, 6 tháng mua 1 lần | Mua quần áo hàng shop, 3 - 6 tháng mua 1 lần | Mua hàng hiệu, đồ thời trang theo mùa |
Sức khỏe | Chạy bộ, thể dục ở công viên | Tập thể thao ở phòng gym bình dân | Đăng ký tập ở phòng gym cao cấp, đăng ký câu lạc bộ tenis, bóng đá, yoga, bơi lội |
Giải trí/thư giãn | Đi dạo công viên, dành thời gian cho gia đình, học công thức nấu ăn mới, nghe nhạc, xem phim online miễn phí, đọc sách, chơi game tại nhà. | Xem phim rạp, cafe cuối tuần, đi du lịch tự túc (phượt/cắm trại), cuối tuần gặp gỡ ăn uống với bạn, gia đình. | Xem phim rạp, xem kịch/ca nhạc phòng trà, đi massage/spa, đi du lịch, tổ chức ăn uống cùng gia đình, bạn bè,... |
Xây dựng mối quan hệ | Cafe cùng bạn bè, khách hàng, đối tác. | Cafe/ăn trưa với bạn bè, khách hàng, đối tác. | Mời bạn bè, khách hàng, đối tác đi ăn nhà hàng. Mua quà tặng cho người yêu, khách hàng, đối tác vào dịch đặt biệt. |
Giáo dục | Tự học online, đọc sách, tham gia câu lạc bộ tự học | Đăng ký khóa học online | Tham gia khóa học dài hạn sau đại học |
Tùy vào hoàn cảnh sống, tính chất công việc và thói quen của mỗi người mà bảng hành động theo nhu cầu này sẽ có thêm những khoản mục khác. Bạn hãy tự tay xây dựng cho mình bảng hành động cho riêng mình với 3 cấp độ chi phí tương tự như bảng trên.
Bước 3. Lựa chọn hành động phù hợp với hoàn cảnh và mong muốn của bản thân.
Bước này bạn sẽ lựa chọn hành động cho phù hợp với hoàn cảnh sống của bạn. Vì mỗi người sẽ có thói quen sinh hoạt và mục tiêu khác nhau. Nên việc chọn hành động với mức chi phí sẽ được ưu tiên theo hoàn cảnh sống và tính chất công việc.
Ví dụ. Bạn là nữ trưởng phòng kinh doanh, vẫn còn độc thân. Các nhu cầu thiết yếu ở tầng 1 bạn có thể tiết kiệm tối đa chi phí bằng cách lựa chọn hành động có chi phí thấp nhất như: tự nấu ăn, ở phòng trọ, 3-6 tháng mua quần áo một lần (bạn thay đổi phong cách bằng cách mix quần áo để trang phục không gây nhàm chán).
Do tính chất công việc bạn phải tiếp xúc với nhiều khách hàng. Chi phí cho nhu cầu xây dựng mối quan hệ nên chọn mức trung bình. Vì càng xây dựng nhiều mối quan hệ làm ăn thì khả năng hoàn thành công việc và tăng thu nhập càng cao. Thế thì không có vì do gì phải tiết kiệm tối đa cho khoản xây dựng mối quan hệ cả.
Bạn mong muốn được thăng tiến, nhu cầu giáo dục là cần thiết để làm nền tảng cho việc thăng tiến trong công việc. Bạn nên lựa chọn hành động có mức chi phí trung bình là đăng ký khóa học online để học thêm kiến thức, nâng cao kỹ năng,…
Bước 4. Tìm hiểu các cách thức hiện thực hóa hành động.
Nghĩa là bạn sẽ tìm các giải pháp cho việc tiết kiệm.
Ví dụ: bạn lựa chọn hành động “tự nấu ăn tại nhà” nhưng bạn không biết nhiều công thức nấu ăn. Biện pháp là tìm trên google, hoặc xem youtube nấu ăn. Trên mạng có hàng ngàn công thức nấu ăn và các mẹo nấu ăn ngon bạn có thể học.
Hoặc bạn tìm hiểu các cách mix match quần áo cũ để thay đổi từng ngày, học các mẹo giữ cho quần áo luôn mới chẳng hạn.
Bước 5. Lập bảng ngân sách chi tiêu theo tháng cho từng nhu cầu và hành động cụ thể và đặt mục tiêu tiết kiệm.
Ví dụ: Bạn là nam thanh niên 28 tuổi, lương 15 triệu/tháng. Đặt mục tiêu tiết kiệm 20% tiền lương mỗi tháng, tương đương mỗi tháng tiết kiệm 3 triệu. Bạn thiết lập ngân sách cho từng nhu cầu và hành động theo tháng như sau:
Bước 6. Bắt tay vào xây dựng kế hoạch cho lối sống tiết kiệm bạn đã lựa chọn và thực hiện nó ngay.
LƯU Ý
Khi thiết lập bảng hành động theo nhu cầu ở bước số 2. Bạn không nhất thiết phải thiết lập trật tự nhu cầu rập khuôn theo tháp nhu cầu Maslow một cách cứng nhắc. Các nhu cầu có thể thay đổi thứ tự linh hoạt tùy vào mỗi người và từng hoàn cảnh.
Nhưng cơ bản, bạn phải ưu tiên thiết lập hành động tiết kiệm và phân bổ ngân sách cho các nhu cầu thiết yếu trước. Sau đó mới dần thiết lập cho các nhu cầu cao hơn.
2.4. Yếu tố giúp bạn thực hành phương pháp này hiệu quả
Để học cách tiết kiệm tiền lương theo tháp nhu cầu Maslow một cách hiệu quả. Bạn cần giữ cho mình có….
THÁI ĐỘ SỐNG TÍCH CỰC VÀ TINH THẦN LẠC QUAN
Hai yếu tố này giúp bạn thực hành tốt quá trình tiết kiệm. Giúp cuộc sống của bạn đi vào nề nếp và giúp tôi luyện tính KIÊN ĐỊNH – KỶ LUẬT. Một phẩm chất mà hầu như những người thành công đều có.
Duy trì lối sống tiết kiệm theo phương pháp tháp nhu cầu Maslow giúp bạn không trở thành một kẻ keo kiệt, mần hàn trong mắt người khác. Mà bạn còn nhận được sự ngưỡng mộ từ những người xung quanh.
Bởi vì, người biết tiết kiệm là người có tầm nhìn xa. Những người này luôn sống có kế hoạch, có khả năng tự chủ. Và là một người có năng lực giải quyết vấn đề, sẵn sàng chống chọi lại với thử thách và rủi ro.
Bên cạnh đó, người tiết kiệm cũng là người có trách nhiệm với bản thân lẫn những người xung quanh. Khi bạn có tiền tiết kiệm, bạn có thể giúp đỡ người thân trong gia đình. Hoặc tự lo cho bản thân mà không khiến người khác phải khổ sở vì mình.
3. Học cách tiết kiệm tiền lương bằng quy tắc 6 chiếc hủ
Hầu hết các cách tiết kiệm tiền được giới thiệu trước đây đều khuyên nên chia nhỏ thu nhập của bạn để dễ quản lý. Quy tắc quản lý tài chính 6 chiếc hủ cũng chia thu nhập của bạn thành 6 phần. Trong đó phần tiết kiệm chiếm 10% tổng thu nhập.
Vì vậy khi bạn lên kế hoạch quản lý tài chính cá nhân. Đừng quên quy tắc luôn luôn dành ít nhất 10% thu nhập cho tiết kiệm. Đây là còn số tối thiểu bạn phải dành ra cho hủ tiết kiệm.
Nhưng luôn nhớ rằng tiết kiệm không có nghĩa là tằn tiện, keo kiệt. Mục tiêu tiết kiệm của bạn là có cuộc sống tự do tài chính. Đó là cuộc sống hài hòa về lẫn vật chất và tinh thần.
- Về vật chất, bạn sẽ có cuộc sống không phải lo ăn, lo mặc. Sẽ không khổ sở vì tiền kiếm được không đủ chi.
- Về tinh thần, bạn sẽ bớt lo nghĩ, muộn phiền vì không biết sống thế nào khi thất nghiệp, đau bệnh.
Cuộc sống tự do tài chính là bạn sẽ không làm việc vì tiền, mà tiền sẽ làm việc vì chúng ta.
Bên cạnh hủ tiết kiệm là chiếc hủ của đầu tư, nó cũng sẽ chiếm 10% thu nhập. Đầu tư ở đây có thể là đầu tư cho bản thân (học thêm kiến thức, nâng cao năng lực chuyên môn,…), đầu tư tài chính, đầu tư kinh doanh,…
4. Học cách bắt tiền làm việc cho bạn càng sớm càng tốt
Tiết kiệm tiền không phải là cách duy nhất giúp bạn một bước tiến tới sự giàu có. Tiết kiệm chỉ là bước đầu tiên trên hành trình đi đến thành công và giàu có mà thôi.
Nếu bạn chỉ khư khư tiết kiệm và giữ tiền thì số tiền tiền kiệm đó không thể tự nó sinh sôi được mà còn mai một theo thời gian. Người ta hay gọi là mất giá đồng tiền hoặc trượt giá đồng tiền.
Bên cạnh việc học cách tiết kiệm tiền lương, song song đó bạn phải học cách bắt tiền làm việc cho bạn.
Hãy đầu tư đi!
Có tiền nên đầu tư gì?
Trước mắt, bạn không phải là một người am hiểu về lĩnh vực kinh tế, tài chính thì đừng mù quáng mà đem tiền đi đầu tư tài chính. Bởi vì lĩnh vực đầu tư tài chính là một lĩnh vực có rủi ro cao.
Nếu bạn không có kiến thức tài chính, không am hiểu các kênh đầu tư thì việc bạn lao đầu vào lĩnh vực này như thể “con thiêu thân lao vào lửa” vậy. Chỉ có mất tiền thôi.
Hãy đầu tư vào chính bản thân mình!
Xem thêm: Cách đầu tư nhỏ cho người mới bắt đầu
Đầu tư vào tri thức bản thân chỉ có lợi, không có rủi ro. Đầu tư tri thức bằng cách đăng ký các khóa học dạy kỹ năng hoặc kiến thức tài chính, kiến thức chuyên môn. Hãy đầu tư tham gia các cộng đồng để có các mối quan hệ chất lượng.
Khi có đủ kiến thức, có nhiều tiền tiết kiệm hơn thì mới nghĩ đến đầu tư tài chính. Lúc đó bạn sẽ tự tin lựa chọn kênh đầu tư phù hợp và biết cách quản lý tài chính, quản lý rủi ro đầu tư. Tiền tiết kiệm nhàn rỗi của bạn sẽ được sử dụng vào đúng mục đích. Nó sẽ làm việc một cách chủ động tạo ra lợi nhuận cho bạn.